Hoeveel jaar zit er tussen de boekdrukkunst en de eerste echte openbare bibliotheek in Nederland? Sommigen zeggen honderd, anderen tweehonderd, maar weinigen zeggen vijfhonderd jaar. En toch was dat het geval. De mogelijkheid kennis op grote schaal vrij te verspreiden is aanwezig in 1450. De eerste openbare bibliotheken ontstaan in Nederland in het begin van de vorige eeuw.
Ja, het is logisch dat mensen met macht in de Middeleeuwen niet zomaar een ongeletterde bevolking kunnen voorzien van middelen om te leren en zich uit te drukken. Maar we snappen ook dat er een veel te lange periode zit tussen de mogelijkheid informatie en data te delen en de middelen om dat voor en met iedereen te doen, en niet alleen een kleine zelfgekozen elite.
Maar toch, we zien ook in dat je niet meteen van nul naar honderd kan. En daarom ontstaat het boek als een drager van informatie, de krant als een bron van gedeelde (lokale) weetjes, de encyclopedie als autoriteit, en speciale kennis om die nieuwe dragers van informatie op scholen, universiteiten, bibliotheken en erfgoed verenigingen in te bedden in het alledaagse leven en in de politiek. Meer nog het vormt onze ideeën over wat normaal is en wat niet. Iets als de democratie wordt een logisch begrip, een natuurlijk gegeven.
En dit alles wordt gevormd over een periode van zo'n vijfhonderd jaar. In die periode groeit iedereen op met het format begin, midden, eind; de vertelling. We kunnen er langzaam aan wennen. We snappen de verschillen tussen wat data (zeg maar 'echt' of 'echt gebeurd') is en wat informatie (data in een context) en wat kennis (data in een verzameling gelijkvormige contexten; lees een 'wereldbeeld) en wat wijsheid is (een wereldbeeld dat zich natuurlijk verhoudt met het verleden en de toekomst).
In een periode van ongeveer vijftig jaar, dus een tiende van de tijd waarin alles wat we nu kennen, al onze instituten, ons politiek model, onze wereldbeelden is gevormd, is komaf gemaakt met het langzaam opvoeden, het stap voor stap 'scaffolden' van individuen en bevolkingsgroepen richting meer kennis of wijsheid. Het protocol van het boekmodel van gelijkmatige verdeling van data op basis van (vermeende) behoeften is radicaal vervangen door een technisch protocol dat zegt 'geef deze data door', kijk niet om en kijk niet vooruit.
Het internet is gebouwd op het tcp/ip protocol. Een protocol dat puur versnelling is. Het zegt 'pass on the packet'. De router is een doorgeefluik. Het is geen leraar, geen gatekeeper, geen censor, geen opvoeder; het geeft alles gewoon door. En op dat protocol is html gezet, het world wide web, en ook dat protocol is puur gemaakt om snel te linken. Ook dat kijkt niet of een link gebroken kan zijn. Het linkt er gewoon naar toe. En hier zien we de radicale verandering. Waar wij eeuwen van gatekeepers en opvoeders gewend zijn, is er nu een pure neutraliteit op het niveau van data, informatie en kennis aan de macht.
Was dat nodig? Ja! Te lang heeft een kleine elite bepaald wat dat, informatie en kennis was. Het internet zorgt voor een mogelijke radicale transparantie waarin beslissingsmacht op basis van ego, bevoordelen van de eigen groep, macht, eigenbelang steeds moeilijker te verbergen is.
Maar gaat het nu de goede kant op? Nee! Het is dan wel zo dat er veel meer mogelijkheid is voor iedereen op data en informatie te delen de kennis contexten waarin dit gebeurd zijn zelf niet vrij meegegroeid maar vastgezet door de eerste spelers die het nieuwe terrein hebben gebouwd.
We hebben er nu nieuwe gatekeepers bij die net zo op zichzelf gericht zijn als de elites uit de Middeleeuwen. We kennen Facebook dat internet wil reduceren tot zichzelf, de Over The Top spelers als Über, Amazon, Google,... die door hun vroege positie in een nieuw terrein zichzelf onmisbaar kunnen maken.
Er is nog een stap daaronder. Er is een gatekeeper die zichzelf zo onzichtbaar heeft weten te maken dat we ze niet meer als een verzameling waarden en keuzes zien, maar als een 'commodity'. En dat is de router.
De router, ja, dat is dat bakje dat we allemaal in huis hebben en waardoor we toegang krijgen tot het internet. De router, het beslissende moment waarop iets binnen komt en buitengaat, is geen vaststaand gegeven maar een verzameling van beslissingen. Wie neemt die beslissingen? Wat gaat er in en uit je computer? Wat deel je onbewust?
Dowse.eu wil dit belangrijke moment in de internet architectuur, losweken uit zijn 'normaliteit', en weer opnieuw uitvinden zodat het een onderdeel kan worden van een open en gedeelde architectuur die peer to peer, open source, en continue in conflict met andere modellen en zichzelf is. Daarom ontwikkelt Dowse een eigen router die alle verkeer overneemt zodra verbinding met het Internet is gemaakt. Het geeft de gebruiker inzicht in alles wat er gebeurd tot op het netwerk niveau.
Het zijn niet alleen redelijk standalone apparaten als computers en smart-phones die in jouw omgeving online zijn, nee, het is je tv die meeluistert, de koelkast die bestellingen doet, de slimme lamp die alles op het netwerk doorgeeft aan één fabrikant... Kortom het internet en het internet of things samen is de nieuwe context voor ons allemaal, niet alleen voor Generatie C die opgegroeid is in het netwerk.
We denken dat het essentieel is dat de router weer wordt losgemaakt van zijn natuurlijke plek en gezien wordt als een verzameling beslissingen die bepaalde spelers bovenmatig bevoordelen. We bieden daarom iedere burger de mogelijkheid tot op het bot te gaan in zijn of haar omgeving. We schrijven niet meer 'digitale' omgeving, want de omgeving is nu hybride. De digitalisering is er zo'n onvermijdelijk onderdeel van.
De router, zeg maar de deur in je huis, moet van jou zijn, anders kunnen we geen maatschappij opbouwen in de 21e eeuw. Data van je huis, van je wearables, van je auto, van je publieke ik, behoren in de eerste plaats bij jezelf. Jij bepaalt dan welke diensten jij inhuurt om jou van de beste scenario's te voorzien.
Dowse maakt dit mogelijk. En let wel, het gaat er ons niet om ons af te sluiten, nee het gaat er ons juist om eerlijk te delen. Maar om eerlijk te delen is het noodzakelijk dat iedereen weet wat hij deelt. En als je weet wat je deelt, dan weet je ook dat het voor jou en iedereen voordelen heeft om talenten, inzichten en resources te delen.