De coronacrisis heeft de digitalisering van onze samenleving in een stroomversnelling gebracht. Noodgedwongen zijn we massaal thuis gaan werken en leren, waardoor het belang van een betrouwbaar en goed functionerend internet, dat bovendien door iedereen toegankelijk en goed te gebruiken is, voor iedereen nog duidelijker is geworden. Hoe zag 2020 eruit voor SIDN fonds en welke projecten hebben we ondersteund? Lees er meer over in dit jaarverslag!
Voor SIDN fonds betekende de pandemie dat we begin 2020 onze oorspronkelijke plannen on hold hebben gezet, om snel in te spelen op de coronaproblematiek. Via een aangepaste procedure werden aanvragen binnen de call ‘Internet tegen Corona’ de eerste helft van 2020 doorlopend beoordeeld, zodat projecten snel aan de slag konden.
De meer programmatische werkwijze op de drie programmalijnen ‘Sterk Internet’, ‘Sterke Internetgebruikers’ en ‘Tech for Good’, waarmee we in 2019 zijn gestart is in 2020 voortgezet. Naast de coronacrisis, lag de focus op data-autonomie, inclusie & toegankelijkheid en een bredere adoptie van goede open source initiatieven. We schreven een vervolgcall uit op Je data de Baas van 2019 en hebben projecten gescout. De open call voor Pioniers stond daarnaast het hele jaar open voor aanvragen.
Ook is in 2020 weer ingezet op meer intensieve en meerjarige samenwerkingsverbanden en een gedeelde agenda met relevante partners. Een nieuw initiatief dat we samen met Cultuur Eindhoven initieerden is ‘Techneut zoekt Ontwerper’. In een matchingstraject zijn veelbelovende (maar met name technisch georiënteerde) projecten gekoppeld aan ontwerpers, met als doel gezamenlijk meer impact te realiseren.
In 2020 zijn er in totaal 205 aanvragen voor ondersteuning van projecten ingediend. Hiervan zijn 61 projecten gehonoreerd. In totaal is er in 2020 een bedrag van €1.753.071 toegekend aan projecten.
Binnen de programmalijn ‘Sterk Internet’ zijn in 2020 twee projecten gescout. Hierbij is de lijn van 2019 doorgezet, waarbij we veelbelovende open source projecten steunen, die de potentie hebben om door een brede groep intermediaire organisaties ingezet te kunnen worden. Daarnaast kwamen er uit de doorlopende open call voor Pioniers zes kleinere initiatieven die bijdragen aan een sterker internet.
AI en internationalisatie voor SCARt: Uitbreiding van de procesautomatiseringssoftware voor het Meldpunt Kinderporno en aanpassingen t.b.v. internationaal gebruik.
Nuts initiatief - versnelde ontwikkeling open source technologie: Versneld realiseren van een veilig en privacy vriendelijk decentraal netwerk voor gegevensuitwisseling in de zorg.
PII-Filter: Ontwikkeling van een PII-Filter om het delen van onnodige persoonlijk identificeerbare informatie te verminderen.
Welcome to the Manyverse: Verbetering van de gebruikerservaring en toegankelijkheid van Manyverse, een niet-commercieel, open source social media platform.
Quality Internet Session System (QISS): Realisatie van een prototype waarmee de kwaliteit van realtime audio-gesprekken en video-conferences wordt verbeterd, door garantie van het netwerkverkeer.
Kickstart Dutch Institute for Vulnerability Disclosure: Kickstart voor het Dutch Institute for Vulnerability Disclosure (DIVD) om digitale kwetsbaarheden op te sporen en aan te pakken.
The Green Web Foundation API - Fast and Slow: Verbetering en uitbreiding van The Green Web API, waarmee je kunt checken of een website op groene energie wordt gehost.
ThreatMatcher – Prioritizing cross-sector intelligence sharing: Realisatie van een functionaliteit om informatie over cyberdreigingen en kwetsbaarheden cross-sectoraal te kunnen delen en prioriteren.
Ook binnen de programmalijn ‘Sterke Internetgebruikers’ zijn we verdergegaan op de ingeslagen weg van 2019. Datawijsheid en -autonomie, het bieden van meer inzicht en zeggenschap over persoonlijke gegevens, staan hier centraal. De call ‘Je data de baas’ van 2019 kreeg een vervolg, waarbij de focus verder was aangescherpt. Met ‘Je data de baas 2’ zochten we specifiek naar voorstellen op het drie gebieden: inzicht & bewustwording, dataminimalisatie en alternatieve tools en verbetersuggesties. De call leverde 10 projecten op. Inclusie en toegankelijkheid was daarnaast een thema binnen deze programmalijn. Op dit vlak zijn 4 projecten gescout. De doorlopende open call voor Pioniers leverde 12 projecten op die bijdragen aan empowerment van de internetgebruiker.
Privacy in en adaptief leersysteem: Onder de aandacht brengen van privacy in adaptieve leersystemen via een raamwerk voor een privacy-vriendelijke versie.
Hoe kun je mensen motiveren om hun data de baas te zijn?: Onderzoek naar welke communicatiestrategie het best werkt om mensen te motiveren hun data te beschermen.
Ook met een beperking je data de baas!: Aanvulling op de serious game Mediajungle om databewustzijn en datawijsheid onder jongeren met een licht verstandelijke beperking te stimuleren.
‘Privacy Central’ app en PWA-support in /e/ app store en OS: Ontwikkeling van een app om eenvoudig je (Android) smartphone te analyseren en beschermen op het gebied van privacy issues en realisatie van een privacy-vriendelijk OS.
PSD2-me-niet: Realisatie van een PSD2-me-niet filter voor rekeningnummers waaruit bijzondere persoonsgegevens te herleiden zijn.
Hoe slim zijn je slimme apparaten: Platform om de mogelijkheden en gevaren van slimme apparaten te belichten, inclusief tips voor bescherming tegen hacks en datalekken.
Je cookiedata de baas: Doorontwikkeling van cookiedatabase.org om inzicht te geven in wat cookies doen en hoe bedrijven cookie data gebruiken.
De gebruiker aan het stuur: dialoog tussen mens en algoritme: Realisatie van een aantal prototypes om gebruikers meer controle te geven over aanbevelingsalgoritmes.
Candle – the privacy friendly smart home: Privacyvriendelijke smart home oplossing, waarin privacy en gebruikersgemakt wel degelijk samengaan. Met Candle wordt de bewustwording en de discussie over databescherming gestimuleerd.
Gezond AKKOORD: coöperatief beheer van je gezondheidsgegevens: Realisatie van een data coöperatie voor gezondheidsgegevens om burgers/patiënten meer regie te geven.
Dag Vijf: pilot digitale geletterdheid: Pilot om in de context van het lerarentekort lessen digitale geletterdheid te geven op basisscholen, met getrainde gastdocenten uit het bedrijfsleven.
Toegankelijke stemhulp – Kieskompas met Steffie: Ontwikkeling van een toegankelijk Kieskompas voor kwetsbare doelgroepen zoals ouderen, laaggeletterden of mensen met een lichte verstandelijke beperking.
TechGrounds Rotterdam & soft-skills programma: Techgrounds maakt tech van en voor iedereen, door het bieden van een opleiding en incubator aan mensen in kwetsbare wijken.
Video Accessibility Plugin: Ontwikkeling van een plug-in, waarmee bij het bekijken van video’s automatisch de voorkeursinstellingen geselecteerd worden (zoals ondertiteling of audiodescriptie)
Human Zoo(M): Journalistiek onderzoeksproject over het gebruik van videobeldiensten, met als doel tot verbetersuggesties voor deze diensten te komen.
Healthy Chronos: veilig gezondheidsdata delen met jouw fysiotherapeut: Pilot om gezondheidsdata van wearables te integreren en zo meer inzicht te krijgen in activiteit en beweeggedrag.
WeAlgo: Onderzoek naar login-vrije chat functionaliteit en persoonlijke maskerherkenning.
MediaMessage: Ontwikkeling van een tool om (nieuws)artikelen te checken op hun subjectiviteit.
Baas in eigen bubbel: Pilot van de proof of concept voor een serious game, waarmee onder jongeren het bewustzijn over persoonlijke en maatschappelijke gevolgen van datasporen wordt vergroot.
Digitale weerbaarheid in het onderwijs: Realisatie van een Digi-doener voor het vmbo over de bouw van een website en wat daar aan de achterkant bij komt kijken.
Vergeet-me-wel: Vergeet-me-wel.nl laat zien wat er over jou te vinden is op internet en biedt de middelen om bepaalde informatie geautomatiseerd te laten verwijderen.
Appt – App Toegankelijkheid Training: Ontwikkeling van een app waarmee het gebruik van een schermlezer geleerd kan worden.
De kracht van inclusiviteit en diversiteit in Tech: onderzoek door TechMeUp naar de effecten van om- en bijscholing van ondervertegenwoordigde groepen in tech.
CSEM in chatgroepen: Realisatie van een meldpunt voor kinderporno in chatgroepen.
Toegankelijkheid toegankelijk maken: een gratis beschikbare toegankelijke videoplayer: Ontwikkeling van een toegankelijke open source videoplayer, conform de richtlijnen voor online toegankelijkheid.
Uncoverweek.ly: Inzichtelijk maken van het algoritme van Spotify’s “Discoverweekly” en gebruikers de mogelijkheid geven hier invloed op uit te oefenen.
SafeCity-Betrouwbaar.online: Ontwerponderzoek naar een benchmark site voor betrouwbaarheid van burgerparticipatie apps voor een veilige stad of buurt.
De programmalijn ‘Tech for Good’ stond in 2020 in het teken van de coronacrisis. Met de call ‘Internet tegen Corona’ hebben we kunnen bijdragen aan sterke initiatieven van teams die hun kennis en expertise hebben ingezet om hulp te bieden in deze crisis. Daarbij focusten we enerzijds op tools, betrouwbare en veilige digitale oplossingen nu we op grote schaal thuis te werken, leren en leven. En anderzijds op initiatieven die op een verantwoorde manier inzicht en grip proberen te krijgen op wat er tijdens de coronacrisis gebeurt, zowel met betrekking tot de pandemie zelf als hoe we hiermee omgaan. Het ministerie van BZK sloot zich aan bij de call en dankzij de extra bijdrage van het ministerie, konden 2 à 3 extra projecten worden gefinancierd. Binnen de call ‘Internet tegen corona’ zijn in totaal 18 projecten ondersteund. Daarnaast is 1 ‘Tech for Good’ project gescout op het gebied van fake news rondom de verkiezingen. De doorlopende open call voor Pioniers resulteerde in 7 projecten die een bijdrage leveren aan maatschappelijke vraagstukken.
Windfall AI-Aprio COVID-19: Open-source machine learning platform met corona informatie en voorspellingen op gemeentelijk niveau.
Using Machine Learning on observational data: onderzoek naar een verantwoorde manier voor de inzet van AI en observationele data om de behandeling van COVID-19 patiënten te optimaliseren.
Covidplanner voor ziekenhuizen: Doorontwikkeling van een applicatie voor Nederlandse ziekenhuizen om de verwachte corona opnames in te schatten en reguliere zorg efficiënter in te kunnen plannen.
IRMA-meet geauthentiseerd digitaal samenkomen met IRMA (MVP) & vervolgproject IRMA-meet tool: Realisatie van een MVP van IRMA-meet (een videobel oplossing met authenticatie) en doorontwikkeling van de tool.
Website Allemaal Digitaal: Realisatie van een instructie website voor kwetsbare groepen die via ‘Allemaal Digitaal’ een laptop of tablet ontvangen.
Begrijpelijke en toegankelijke informatie coronacrisis: uitlegwebsite en digitale dagplanner voor mensen met een verstandelijke beperking.
CoronAlert: CoronAlert geeft inzicht in lokale corona-maatregelen en berichtgeving hierover.
Online outreach prostitutie tijdens de coronacrisis: Online outreach programma met tools voor hulpverleners om sekswerkers/potentiele slachtoffers van (online) mensenhandel te helpen.
Digihulp in tijden van corona: Aanpassing van de lesmethode digitale vaardigheden voor minima.
MBO/HBO stages in de 1,5 meter samenleving: Realisatie van een online platform en online werkvorm voor IT stages tijden (en na) de coronacrisis.
Toegang tot betrouwbare digitale corona informatie: onderzoek rondom fake news en corona en realisatie van een toolkit voor o.a. overheids- en patiëntenorganisaties om fake news te bestrijden.
MURLDER – The Malicious URL Detector: doorontwikkeling van een detectietool voor malafide URL’s.
Responsible AI en Corona: Met dit project wil ALLAI ervoor zorgen dat AI toepassingen verantwoord worden ingezet in de strijd tegen corona.
Crowdience Vice Versa & vervolgproject Coronamonitor voor laaggeletterden en mensen met een licht verstandelijke beperking: inclusief maken van het Crowdience platform voor ouderen en mensen met een licht verstandelijke beperking, zodat iedereen kan deelnemen aan burgerwetenschap over COVID-19 & Aanpassing van het platform voor de ‘Corona monitor’.
Journalistiek onderzoek: Corona, internet en grondrechten in Europa: journalistiek onderzoek naar de inzet van corona-technologie in Europa in relatie tot onze grondrechten.
Building a monitoring framework for the societal, ethical and legal implications of digital solutions to managing the COVID-19 crisis: Realisatie van een monitoring framework m.b.t. de implicaties van digitale technologieen.
Fake news als virus: in kaart brengen van nepnieuws bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021, duiden welke trollen voor dit ‘virus’ verantwoordelijk zijn en hoe zij via algoritmen gevonden kunnen worden.
InstantZorg: Haalbaarheidsonderzoek voor een platform waar chronisch zieken elkaar helpen met zorgvragen.
StreetSwipe: swipetool om kennis te ontwikkelen over gentrificatie (opwaardering) van steden en mensen inzicht te geven in de werking van machine learning.
Website voor deepfake detectie: Ontwikkeling van een toegankelijke, gratis tool waarmee je kunt verifiëren of beeldmateriaal al dan niet bewerkt is met deepfake technologie.
Empowering Citizens with Inverse Surveillance AI: Denktank om de inzet van AI-technologie te verkennen voor inverse surveillance door burgers
Elephant Trails: Platform voor co-creatie van wandelroutes met input van een community.
Waaromkiesjij.nl: Democratie, ongefilterd: online platform waarop je gematched wordt met gebruikers van een tegengestelde politieke voorkeur om 1-op-1 met elkaar in discussie te gaan.
Open verkiezingsuitslagen: Realisatie van een platform om verkiezingsuitslagen sneller als open data beschikbaar te stellen.
Als fonds werken we samen met relevante partijen en andere fondsen, om zoveel mogelijk impact te realiseren. Ook tussen projecten onderling, of tussen projecten en andere relevante experts/organisaties stimuleren we samenwerking. Dit doen we o.a. door het organiseren van bijeenkomsten voor projecten en waar mogelijk zetten we ons netwerk in om mensen aan elkaar te koppelen. Afgelopen jaar is daar een nieuw initiatief bijgekomen. Het matchen van ontwerpers aan techneuten in samenwerking met Cultuur Eindhoven.
Om de impact van veelbelovende (maar vooral technisch georiënteerde) projecten te vergoten hebben we in het najaar samen met Cultuur Eindhoven een matchingstraject georganiseerd tussen techneuten en ontwerpers. Na een oproep voor ontwerpers die hun expertise in willen zetten om een internetproject verder te brengen, werden tijdens een online matchingsbijeenkomst uiteindelijk 8 teams aan elkaar gekoppeld. De teams hebben vervolgens plannen gemaakt om het design, gebruiksvriendelijkheid en/of toegankelijkheid te verbeteren, zodat ze deze begin 2021 bij SIDN fonds konden indienen.
Naast financiële ondersteuning biedt SIDN fonds ondersteunde projecten een rijk en interessant netwerk. In 2020 organiseerden we zeven bijeenkomsten voor projecten: twee fysieke startbijeenkomsten (voor de calls Je data de baas 1 en Publieke Waarden in een digitale samenleving uit 2019), twee online startbijeenkomsten (voor de calls Je data de baas 2 en Internet tegen Corona), een online updatesessie voor de publieke waarden projecten, een online matchingsbijeenkomst voor Techneut zoekt Ontwerper en een webinar/kennissessie ‘Open source, hoe pak je dat succesvol aan?’ voor alle geïnteresseerde projecten. Ook bieden we een vouchersysteem, waar projecten gebruik van kunnen maken om specifieke expertise uit ons netwerk in te zetten. Denk hierbij aan juridische vraagstukken, organisatievragen, communitybuilding of propositieontwikkeling.
In de media was er in 2020 regelmatig aandacht voor ondersteunde projecten zoals Hackshield Future Cyber Heroes, TechGrounds, The Attention Fair, Public Roam, CSEM in chatgroepen en DIVD.
SIDN fonds leverde een bijdrage aan diverse externe (online) bijeenkomsten en evenementen, waaronder de talkshow Tech for Society #1: de controlesamenleving en het ECP jaarfestival. En net als voorgaande jaren sleepten projecten ook in 2020 een aantal awards en nominaties in de wacht. Voorbeelden van awards zijn de Nederlandse Privacy Award voor de projecten Public Roam en Candle, ISOC Award voor Sylk Suit (Sylk Server), de Digital Journalism outstanding Article of the Year Award & Bob Franklin Journal Article Award voor het project Unlocking the potential of newsrecommenders, ID-leaks hoogvlieger award voor Fairfood en de My data operator 2020 Award voor Schluss. Nieuws over het fonds en projecten deelden we via onze maandelijkse nieuwsbrief en social media kanalen.
We lichten graag een aantal interessante tools uit die in 2020 met steun van SIDN fonds zijn gelanceerd:
CSEM in chatgroepen: Meldpunt voor kinderpornografisch materiaal dat in chatgroepen wordt verspreid.
Digiesign: Online digitale ondertekening service waarmee je gratis een pdf- document kunt uploaden, zelf ondertekenen en per email een ondertekenaar uitnodigen om rechtsgeldig digitaal (mee) te laten ondertekenen.
Fixjeprivacy.nl: online privacy toolbox met een toegankelijk en betrouwbaar overzicht van de tools, programma’s, tips en tricks die je kunt gebruiken om jouw online privacy te beschermen (of die van je kinderen, ouders of collega’s). Check de 6 tips waar iedereen mee zou moeten beginnen!
Appt app: app voor toegankelijkheidstraining. Met deze app kun je een training volgen om te leren hoe een schermlezer werkt en hoe je hier optimaal gebruik van maakt (ook handig voor developers). De app bevat ook een kennisbank met artikelen over toegankelijkheid.
Hackshield Future Cyber Heroes: Gratis game voor kinderen (8-12 jaar), waarin zij spelenderwijs leren over cybercrime en hoe je je hiertegen kunt weren. Ze werken hierbij samen met politie en inmiddels 72 gemeenten. In 2020 kwamen episode 4 en 5 van de game uit.
Irma-meet: Geauthentiseerd videobellen. Met Irma-meet authenticeren de bellers zich via IRMA, zodat je zeker weet dat je aan de andere kant van het scherm met de juiste persoon te maken hebt.
De Creatieve Code: Creatief programmeren voor PO en VO. De lessen zijn vrij beschikbaar voor scholen en docenten. Vanuit het online platform kan een docent ervoor kiezen om een bestaande leerlijn te volgen of om er zelf één samen te stellen.
Cookiedatase: Online cookiedatabase (voor websitebouwers en consumenten), waar je van veelvoorkomende cookies kunt opzoeken waar deze voor dienen en welke informatie wordt opgeslagen.
Filtermeniet.nl: demo van een ‘upload doelbewust’ wizard voor contentmakers in het kader van de nieuwe auteurswet. De wizard helpt te voorkomen dat je content niet automatisch wordt verwijderd of geblokkeerd door internetfilters van online platforms.
Continuous accessibility checker: tool voor ontwikkelaars waarmee je tijdens de ontwikkeling van een website kunt checken op de toegankelijkheid voor mensen met een visuele beperking. Bekijk het project op GitHub.
Platform Trace: Blockchain tool voor een traceerbaar voedselsysteem. Hiermee kun je als kleiner voedselmerk of social enterprise je verhaal verifiëren en transparant maken. Verstegen en Trabocca zijn inmiddels aangehaakt.
In 2021 zetten we weer in op de programmatische aanpak met themacalls, scouting en een doorlopende aanvraagmogelijkheid voor pioniers. De eerste call van het jaar ‘Grip op desinformatie’ bouwt voort op de Publieke waarden call uit 2019, maar nu toegespitst op het onderwerp desinformatie. Daarnaast komt er een vervolgcall op ‘Internet tegen Corona’, waarbij we focussen op veilig en verantwoord thuiswerken en leren. De verwachting is dat post-corona hybride vormen van werken en leren blijven bestaan en daarbij is het van belang om voort te bouwen op de lessen die we nu hebben geleerd. Ook blijft in 2021 inclusie & toegankelijkheid een belangrijk thema. In 2021 staat tevens de evaluatie van SIDN fonds (2018-2020) op het programma. Iedere drie jaar staan we uitgebreid stil bij wat we met het fonds hebben bereikt en of we de gewenste impact realiseren. Meer weten over SIDN fonds in 2020? Bekijk het complete bestuursverslag, de samengevatte balans en staat van baten en lasten.