Op 21 november 2024 vond het ECP Jaarfestival plaats, een event gericht op het delen van kennis en ervaring over onze digitale samenleving. Dit jaar was het thema 'Digitaal dat zijn wij?!'. Thema’s als desinformatie, polarisatie en cybersecurity stonden op het programma.
Op deze ijskoude donderdag in november stroomde de Fokker Terminal al vroeg vol met honderden bezoekers uit sectoren als het onderwijs, ICT, de politiek, het bedrijfsleven en de culturele sector. Het evenement ging van start met een plenaire sessie met sprekers Eppo van Nispen tot Sevenaer (voorzitter ECP), Zsolt Szabóen (staatssecretaris Digitalisering) en Margriet Sitskoorn (hoogleraar klinische neuropsychologie). Ook directeur van SIDN fonds Valerie Frissen sprak tijdens de plenaire opening.
Valerie nam het publiek mee in de ontwikkelingen op het gebied van het internet van de afgelopen 10 jaar. Waar we een decennium geleden nog optimistisch waren over de verbindende kracht van het wereldwijde web, zijn in de afgelopen jaren ook de schaduwkanten ervan aan het licht gekomen. Gelukkig zijn er ook vele betekenisvolle initiatieven die bijdragen aan een veilig en verantwoord internet. SIDN fonds heeft sinds de oprichting in 2014 ruim 400 van dit soort projecten ondersteund.
“Ik ben ontzettend trots op de projecten die wij in de afgelopen 10 jaar hebben mogen ondersteunen.”
Valerie Frissen (directeur SIDN fonds)
Na de lunch splitsten de ruim 800 bezoekers zich op in verschillende ruimtes, waar sessies over interessante thema’s werden georganiseerd. De eerste sessie die SIDN fonds verzorgdeging over desinformatie en polarisatie.
AI Forensics, een Europese non-profit organisatie, onderzoekt de impact van invloedrijke en ondoorzichtige algoritmes op digitale platforms. Oprichter Marc Faddoul vertelde dat uit hun onderzoek bleek dat 30% van de antwoorden van ChatGPT op feitelijke verkiezingsvragen fouten bevatte. Daarnaast kunnen chatbots ook propaganda ondersteunen, wat de verspreiding van desinformatie via sociale media vergemakkelijkt. Regulering is daarom erg belangrijk.
“Om de verspreiding van desinformatie tegen te gaan, is regulering belangrijk.”
Marc Faddoul (AI Forensics)
In zijn betoog benadrukte prof. Dr. Claes de Vreese (Universiteit van Amsterdam) dat we niet te pessimistisch hoeven te zijn over AI, want deze technologie biedt mooie kansen. Van AI wordt inmiddels gebruik gemaakt in elke verkiezingscampagne, het is onderdeel geworden van de toolbox van communicatieprofessionals. De vraag is hoe we ermee om willen gaan en welke regulering er moet komen.
Uit onderzoek van Justice for Prosperity Foundation bleek dat polarisatie bewust aangewakkerd wordt door extremisten, populisten en conservatieven om eigen belangen te dienen, waarbij informatie via diverse kanalen, zowel online als offline, wordt verspreid. Hierbij spelen invloedrijke actoren, zoals de media, een belangrijke rol. Oprichter Jelle Postma: “Hoewel het ontmaskeren van organisaties effectief kan zijn, blijft het een uitdaging om de stille meerderheid, de 80% in het midden, te bereiken en bewust te maken van de bron en het doel van gepolariseerde informatie.”
De tweede sessie van SIDN fonds ging over de manieren waarop mensen – met name jongeren – bewust gemaakt kunnen worden van cybercriminaliteit en hoe we hen handvatten kunnen bieden om veilig door de digitale wereld te navigeren.
De enthousiaste Tim Murck en Astrid Oosenbrug zijn ervaringsdeskundigen op dit gebied. Zij werken beide met kinderen en jongeren om hen digitaal vaardig te maken en hen handelingsperspectief te bieden.
Hackshield richt zich op het dichten van de kenniskloof in digitale geletterdheid door kinderen op een speelse manier op te leiden tot junior cyberagenten. Via een gameomgeving, waarin het internet wordt gesimuleerd, lossen kinderen puzzels op en ontwikkelen ze vaardigheden om maatschappelijke problemen op te lossen. Bij succes worden ze gehuldigd door lokale autoriteiten, wat hen een gevoel van empowerment en waarde geeft.
“Er gaat veel aandacht naar slecht gedrag, maar weinig aandacht naar goed gedrag. Dat goede gedrag mogen we vaker belonen.”
Tim Murck (Hackshield)
DIVD Academy helpt jongeren met technische vaardigheden om onderscheid te maken tussen ethisch en schadelijk gedrag, zodat ze hun talenten op een positieve manier inzetten. Veel jongeren, vaak met een migratieachtergrond, krijgen geen stageplek en belanden daardoor soms op verkeerde paden, ondanks hun potentieel. DIVD biedt deze jongeren begeleiding, zowel via stages als online lessen, ondersteund door AI. Het doel is de kloof te dichten tussen beschikbare banen en benodigde vaardigheden, met een focus op inclusieve en duurzame oplossingen. "We moeten duurzame en inclusieve oplossingen vinden met elkaar," vindt Astrid.
In de Fokker Terminal was ook Packet Run te bewonderen, een interactieve installatie die de infrastructuur van het internet visueel maakt. Het werd ontwikkeld door SIDN labs in samenwerking met Bureau Moeilijke Dingen en werd gesteund door SIDN fonds.
De avond werd afgesloten met een borrel, waarop de bezoekers konden napraten onder het genot van een hapje en drankje. Het was een inspirerende en verbindende dag!
Meer lezen over deze dag? Bekijk de website van het ECP Jaarfestival.