Terug naar overzicht

Hoe bescherm je publieke waarden in een digitale samenleving?

Lees de uitgebreide artikelenreeks

  • 03 juni 2021
  • Eva de Valk

Article in English

Recente ontwikkelingen, zoals de situatie in Amerika, maken duidelijk dat de manier waarop we onze informatievoorzieningen inrichten grote maatschappelijke gevolgen kunnen hebben. Door digitalisering staat het functioneren van de democratie onder druk. SIDN fonds en Adessium Foundation ondersteunden met de call Publieke waarden in een digitale samenleving negen projecten die de informatiepositie van de individu in onze digitale samenleving willen beschermen en bevorderen. Begin 2020 gingen deze projecten van start binnen 4 domeinen: politiek, online manipulatie, nieuws en educatie.

201007 SIDN-uitwerking-all v3-NL

Hoe staat het met deze projecten en wat is er bereikt?

Politiek: gebruik van platforms voor politieke doeleinden

Wat is de politieke impact van Instagram?

Instagram wordt steeds meer gebruikt door politici en politieke partijen. Toch is er weinig bekend over welke strategieën zij gebruiken en wat voor type berichten door Instagrams algoritme worden beloond. AlgorithmWatch ontwikkelde een plugin om dit te achterhalen (Project: Towards a Monitoring of Instagram). Lees meer

Wat doen politieke partijen met jouw data en wat kun je ertegen doen?

Overal ter wereld zetten politieke partijen data van burgers in voor politiek gewin. Hoe gebeurt dat precies in Nederland? Tactical Tech deed hier onderzoek naar. Met de Digital Detox Kit laten ze bovendien zien hoe je jezelf hiertegen kunt beschermen. “Het Cambridge Analytica-schandaal is het topje van de ijsberg.” (Project: Personal Data for Political Purposes: How does it work, what can you do?). Lees meer

Ontdek welke politieke advertenties jij te zien krijgt op Facebook

Wie krijgt welke politieke advertenties te zien op Facebook, en waarom? Met de plugin van Who Targets Me kun je dit achterhalen voor je eigen situatie én bijdragen aan breder onderzoek naar gerichte politieke advertenties. “We weten nog maar weinig over deze vorm van politieke campagnevoeren.” (Project: Who Targets Me?: Who’s using Facebook ads to win your vote – and how are they doing it?). Lees meer

Online manipulatie en haat: inzicht & handvatten

Vijf vormen van manipulatie door Youtube, Facebook en Instagram

Dát online platforms niet slechts neutrale doorgeefluiken zijn, is de meeste mensen wel bekend. Maar op welke manieren vindt er manipulatie plaats, en wat betekent dat precies? Digitale burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom laat zien hoe Youtube, Facebook en Instagram ons en de publieke sfeer beïnvloeden (Project: Korte cursus manipulatie). Lees meer

Online intimidatie van activisten heeft een georganiseerd karakter

Wie iets wil veranderen in de maatschappij kan weerstand verwachten. Maar de online haat waarmee activisten te maken krijgen, gaat verder dan dat. Trollencampagnes hebben grote psychologische gevolgen en bedreigen het maatschappelijk debat. DeGoedeZaak onderzoekt de strategieën van trollen en de manieren waarop maatschappelijke veranderaars zich hiertegen kunnen weren en komt met een 'trollentoolkit' (Project: More power to you! Hoe maatschappelijke veranderaars haat het hoofd kunnen bieden). Lees meer

Nieuws: meer diversiteit en invloed op algoritmes

Zelf meer invloed op online aanbevelingen? Personages geven nieuwsalgoritmes een gezicht

Als consument heb je online nauwelijks invloed op welke artikelen je aanbevolen krijgt door aanbevelingsalgoritmes. Onderzoekers van de KU Leuven denken dat dit anders kan en willen mensen via aanbevelingspersonages actief en bewust inspraak geven. Ze zochten naar de ideale aanbevelingspersonages, wat leidde tot de Expert, de Uitdager en de Ontspanner (Project: Who would you like to be guided by? Making the case for algorithmic recommender personae). Lees meer

Maak nieuwsaanbevelingen meetbaar diverser met 'diversiteitstoolkit'

Veel algoritmes bieden nieuwsaanbevelingen op basis van eerdere interesses, wat kan leiden tot filterbubbels, beperkte informatievoorziening en maatschappelijke verdeeldheid. De Universiteit van Amsterdam (UvA) ontwikkelde een ‘diversiteitstoolkit’, waarmee nieuwsaanbevelingen diverser gemaakt kunnen worden. Want een divers nieuwsaanbod is essentieel voor een goed geïnformeerd publiek – en daarmee voor een sterke democratie (Project: Algorithms for freedom of expression and a well-informed public). Lees meer 

Educatie: jongeren in de digitale samenleving

Breek uit je bubbel: online discussie tussen jongeren met verschillende meningen

Hoe vaak spreek je nou écht met iemand die anders naar de wereld kijkt dan jij? Vox Pop Academy laat jongeren met verschillende meningen op een laagdrempelige manier met elkaar discussiëren in een anonieme en beschermde onlineomgeving. Drie MBO’s deden mee aan een pilot; nu wordt Vox Pop Academy landelijk opgeschaald (Project: Vox Pop Academy MBO pilot). Lees meer

Al makend leren over kunstmatige intelligentie, data en democratie

Kinderen leven in een wereld die in toenemende mate wordt beïnvloed door kunstmatige intelligentie. Maar hoe werkt kunstmatige intelligentie precies, en wat betekent dat voor onze samenleving? SkillsDojo laat kinderen met doe-, maak- en programmeerprojecten kennismaken met kunstmatige intelligentie en nadenken over de gevolgen hiervan (Project: Lesserie ethiek van kunstmatige intelligentie, data en democratie). Lees meer

Illustraties: NepWerk