Vox Pop Academy brengt studenten met verschillende meningen met elkaar in contact
Article in English Hoe vaak spreek je nou écht met iemand die anders naar de wereld kijkt dan jij? Vox Pop Academy laat jongeren met verschillende meningen op een laagdrempelige manier met elkaar discussiëren in een anonieme en beschermde onlineomgeving. Drie MBO’s deden mee aan een pilot; nu wordt Vox Pop Academy landelijk opgeschaald.
Het verhaal van Vox Pop Academy begint eigenlijk 3,5 jaar geleden, vertelt initiatiefnemer Leon Horbach van Civinc. “Tijdens de verkiezingen van 2017 nam de politieke polarisatie toe. Mensen met verschillende achtergronden en opvattingen stonden tegenover elkaar. Zeker online, op Twitter en Facebook, konden discussies ontsporen en kregen extreme uitingen veel aandacht. Tegelijkertijd zag je de opkomst van filterbubbels: mensen krijgen online steeds vaker informatie aangereikt die aansluit bij hun overtuigingen. Beide ontwikkelingen zijn het gevolg van algoritmes van commerciële platformen, die het verkopen van advertenties als voornaamste doel hebben. Beide ontwikkelingen zijn schadelijk voor het publiek debat.”
Met drie vrienden begon Horbach daarom Waaromkiesjij.nl: een website waar je de discussie kon aangaan met mensen aan de andere kant van het politieke landschap. “We wilden een online omgeving creëren waar je in contact komt met andersgezinden. Anoniem, om mensen vrijuit te laten spreken, en zonder perverse prikkels waarbij extreme standpunten resulteren in likes, shares of volgers. Het doel was het vergroten van begrip en contact.” Waaromkiesjij.nl werd een groot succes: er vonden meer dan 35.000 online discussies plaats tussen Nederlanders met 25 verschillende partijvoorkeuren. Er was interesse uit het buitenland; in vijf landen kwamen vergelijkbare initiatieven tot stand.
“Na de verkiezingen wilden we onze missie voortzetten: technologie inzetten om mensen bij elkaar te brengen,” vertelt Horbach. “Niet alleen tijdens de verkiezingen, maar structureel.” Onderwijs leek hen de beste weg, legt hij uit. “Dáár worden de burgers van de toekomst opgeleid en valt het meeste te bereiken.” De jongens van Civinc ontwikkelden daarom Vox Pop Academy, een digitale onderwijsactiviteit voor onlinediscussies tussen jongeren met verschillende opvattingen.
Dat werkt zo: voorafgaand aan een Vox Pop Academy-sessie wordt in overleg met de docent een thema gekozen en een reeks stellingen geformuleerd. Tijdens de sessie moet de scholier eerst zelf de stellingen beantwoorden. Vervolgens wordt hij of zij gekoppeld aan iemand met een andere mening, in een anonieme één-op-één chat. Tijdens de discussie geeft een bot tips. Bijvoorbeeld: ‘Val niet de boodschapper, maar de boodschap aan’, of: ‘Laat je gesprekspartner uittypen’. In één sessie worden een aantal stellingen besproken, steeds met een nieuwe gesprekspartner.
“Het gesprek aangaan met mensen met een andere mening is een essentiële vaardigheid voor een gezonde democratie,” zegt Horbach. “Met onze tool kun je die vaardigheid trainen.” Behalve binnen één klas of school is Vox Pop Academy ook geschikt om leerlingen van verschillende scholen met elkaar in gesprek te laten gaan.
Werkt dit in de praktijk? Drie MBO’s werkten mee aan een pilot. “Bij het MBO is burgerschap onderdeel van het curriculum, hier sluit Vox Pop Academy goed op aan,” licht Horbach toe. De pilot vond plaats onder bijzondere omstandigheden: alle scholieren zaten thuis door de coronacrisis. “Vox Pop Academy is een onlineactiviteit, dus dat kan prima vanuit huis,” vertelt Horbach. “Tegelijkertijd merkten we hoe belangrijk het is dat een docent het thema inleidt en uitlegt wat de bedoeling is. Contact maken, motiveren en technische ondersteuning bieden is lastiger op afstand.”
Het onderwerp van de Vox Pop Academy-pilot waren de coronamaatregelen, met stellingen als: ‘Iedereen heeft ten alle tijden recht om te demonstreren, ook in tijden van het corona-virus’. “Wij noch de docenten kunnen zien hoe de sessies inhoudelijk zijn verlopen,” vertelt Horbach. “Dat doen we om privacyredenen en om sociaalwenselijke antwoorden te voorkomen.” De docenten kunnen wel zien hoe de scholieren over stellingen gestemd hebben – waardevolle informatie om na afloop van de les over verder te praten.
De docenten waren enthousiast over de pilot. Wel bleken er technische beperkingen. “Wij gingen ervanuit dat alle scholieren op exact hetzelfde moment inlogden,” vertelt Horbach. “In de praktijk werkte dat niet. We hebben de software aangepast zodat je ook na aanvang van de sessie nog kunt aansluiten.” Ook bleek dat sessies verloren gingen bij het verversen van de browser. Dat is inmiddels opgelost.
Nu wil Civinc de pilot landelijk opschalen. “Alle scholen – MBO’s en VO’s – mogen Vox Pop Academy gratis proberen,” vertelt Horbach. “Zo willen we ons netwerk uitbreiden en nog meer leren van de praktijk.” Op basis van de feedback uit de landelijke testfase wil Civinc de technologie verder ontwikkelen. Uiteindelijk wordt Vox Pop Academy een betaald product dat scholen en maatschappelijke organisaties kunnen inzetten ter ondersteuning van burgerschapsonderwijs.
Sowieso wil Horbach ervoor zorgen dat docenten zelf een Vox Pop Academy-sessie kunnen creëren. Nu hebben docenten het team van Civinc nog nodig om de stellingen in te voeren. Verder droomt Horbach ervan de bot uit te rusten met kunstmatige intelligentie, zodat deze adviezen geeft die aansluiten bij de specifieke situatie. “Of een scheldwoordendetector,” gaat hij verder. “Het lijkt me hilarisch om een dag te besteden aan het invoeren van alle scheldwoorden die ik kan verzinnen.”
Ook volwassenen kunnen binnenkort weer hun democratische vaardigheden trainen. Voor de verkiezingen van 2021 kunnen zij vanaf 10 februari opnieuw anoniem discussiëren met mensen met andere politieke opvattingen op Waaromkiesjij.nl. Ditmaal gaat Civinc samenwerken met de Stemwijzer, waar zo’n acht miljoen Nederlanders van gebruikmaken om zich politiek te oriënteren. “Zo kunnen we een grote impact maken,” zegt Horbach. “Dat is nodig, want onze missie is de afgelopen jaren alleen maar urgenter geworden.”
Dit project kreeg steun van SIDN fonds en Adessium Foundation in het kader van de gezamenlijke call ‘Publieke waarden in een digitale samenleving’ in 2019. Lees meer over het thema Publieke waarden.
Bekijk de complete artikelenreeks over de Publieke waarden projecten.